Ffyrdd syml o ddangos effaith drwy ddefnyddio datrysiadau digidol

Dangos effaith drwy ddefnyddio datrysiadau digidol – Cyflwyniad i fudiadau trydydd sector

Mae’r canllaw hwn yn ymdrin â’r canlynol:

• Pa fath o ddata a gwybodaeth y gallech chi ystyried eu casglu er mwyn adrodd eich effaith
• Adnoddau defnyddiol ar gyfer casglu data, a beth allwch chi ei wneud â’r data pan fyddwch chi’n ei gael
• Adnoddau a thechnegau ar gyfer cyflwyno data
• Defnyddio adnoddau digidol i gyflwyno storïau ac ystyriaethau allweddol o ran eu casglu a’u cyflwyno.

Cynnwys:

1.0 Beth ydych chi’n ei fesur – allbynnau a chanlyniadau.

2.0 Sut i gasglu data effeithiol.

3.0 Ffyrdd syml o gyflwyno a chyfathrebu effaith.

4.0 Adrodd storïau pwerus gan ddefnyddio adnoddau digidol.

5.0 Enghreifftiau o arferion da ar y we, ac ar fformatau cymdeithasol ac adroddiadau.

Crynodeb

Rhagor o wybodaeth

1.0 Beth ydych chi’n ei fesur – allbynnau a chanlyniadau

I gael y mwyaf o’r canllaw hwn, bydd dealltwriaeth o ‘ymarfer effaith’ a fframweithiau canlyniadau yn fuddiol. Am ragor o wybodaeth, gallwch chi ddarllen ‘Dangos effaith gadarnhaol eich mudiad’ ar wefan CGGC).

Gall mudiad gasglu amrywiaeth o ganlyniadau ac allbynnau i ddangos effaith ei waith. Gallai rhai o’r rhain elwa ar ddefnyddio adnoddau digidol i gasglu’r wybodaeth:

• Cyrhaeddiad – Nifer y bobl sydd wedi cael eu helpu’n uniongyrchol, wedi gweld gwybodaeth, clywed am y rhaglen, wedi cyrchu adnodd ac ati.
• Maint y ddarpariaeth – Nifer y bobl sy’n dod i ddigwyddiad, derbyn cymorth, cwblhau cwrs, edrych ar ddarn o wybodaeth.
• Ansawdd y ddarpariaeth – Mesuriad o fetrigau cytunedig cyn ac ar ôl ymyrraeth neu raglen (fel adborth cadarnhaol, a chyflawni dangosyddion perfformiad allweddol (KPIs)).
• Profiad y buddiolwr – Storïau am brofiadau unigolion gyda’r mudiad, lluniau a fideos, dyfyniadau ac arolygon o ddangosyddion canlyniadau.
• Cost – adenillion o fuddsoddi, newidiadau o flynyddoedd blaenorol.

Bydd y canllaw hwn yn dangos rhai adnoddau a phrosesau da ar gyfer casglu gwybodaeth, a sut gall adnoddau digidol eich cynorthwyo i gasglu storïau neu astudiaethau achos i ddangos effaith gwaith eich mudiad.

2.0 Sut i gasglu data effeithiol

Gall adnoddau digidol fod yn amhrisiadwy mewn helpu i gasglu data o ffynonellau wedi’u hawtomeiddio a chan unigolion sydd wedi cael budd o’ch rhaglen neu wedi cymryd rhan ynddi. Mae rhai o’r adnoddau a ddefnyddir amlaf yn y tabl isod - efallai bod gennych chi fynediad at rai o’r rhain eisoes.

Sut gallwch chi ddefnyddio’r wybodaeth hon?

Unwaith y bydd wedi’i chasglu, gall yr wybodaeth hon ddarparu’r data craidd i ddangos nifer o allbynnau a chanlyniadau yn erbyn metricsau cytunedig a dangosyddion perfformiad allweddol (KPIs) – a gellir ei throi’n ddeunyddiau deniadol yr olwg er mwyn cyfathrebu’r effaith sydd wedi’i chreu yn hawdd.

3.0 Ffyrdd syml o gyflwyno a chyfathrebu effaith

4.0 Adrodd storïau pwerus gan ddefnyddio adnoddau digidol

Er mor hanfodol yw ystadegau cadarn sy’n seiliedig ar dystiolaeth i ddangos effaith, gall fod yn anodd i ddarllenwyr uniaethu â nhw oni bai eu bod yn cael eu cyflwyno ochr yn ochr â llais a storïau eich buddiolwyr. Mae hyn yn bwysig, nid yn unig er mwyn annog empathi, ond hefyd er mwyn sicrhau bod y bobl hynny yn cael eu cynrychioli a bod eu profiadau o’ch mudiad yn ganolog i unrhyw naratif o’i effaith.

Dim stori heb rifau. Dim rhifau heb stori.

Un o brif fuddion y cnwd presennol o adnoddau digidol yw ei bod hi’n haws nag erioed i bobl rannu eu storïau ar draws cyfryngau amrywiol nawr. Gall buddiolwyr wneud y canlynol:

• Llenwi ffurflenni ar-lein
• Anfon negeseuon e-bost
• Recordio neges sain a’i rhannu’n ddigidol
• Ffilmio eu hunain neu dynnu llun o’u hunain a rhannu’r rhain yn ddigidol
• Cymryd rhan mewn fideo neu alwad ffôn wedi’i recordio

Pethau i’w hystyried

Beth sydd angen i’ch stori ddangos?

• Dylai stori adlewyrchu’r ochr ddynol o’r hyn y mae eich rhaglen yn ei chyflawni a gwneud i’ch cynulleidfa(oedd) ddeall y gwahaniaeth rydych chi wedi’i wneud ac empatheiddio â’r sawl sy’n adrodd y stori. Er y dylai gynnwys y ffeithiau hanfodol ynghylch sut cawsant eu helpu, mae hefyd yn bwysig rhoi cyd-destun ehangach. Gallai’r cwestiynau i’w gofyn gynnwys y canlynol:
• Pam oedden nhw angen y rhaglen?
• Faint o bobl yn y teulu gafodd fudd o’r rhaglen mewn un ffordd neu’i gilydd?
• Beth fyddai wedi digwydd pe na bai nhw wedi gallu cael cymorth?
• Pa wahaniaeth wnaeth hyn iddyn nhw?
• Sut gwnaeth hyn wneud iddyn nhw deimlo?
• Beth yw’r effaith barhaol ar eu bywydau?
  

Pwy sy’n adrodd y stori?

• Eich buddiolwyr yw eich cefnogwyr mwyaf pwerus, ond mae angen i chi ystyried nifer o ffactorau cyn dewis eu storïau i’w rhannu’n ehangach:
• Gwnewch yn siŵr eu bod mewn hwyliau priodol ac mewn sefyllfa lle na fydd rhannu eu stori’n gyhoeddus, lle gallai pobl y maen nhw’n eu hadnabod ei gweld, yn eu rhoi mewn perygl, neu mewn sefyllfa anghysurus. Os nad ydych chi’n siŵr, ewch at rywun arall.
• Ydych chi neu rywun yn y mudiad eisoes yn eu hadnabod? A ydych chi, neu’r unigolyn arall yn teimlo y gallent siarad neu ysgrifennu’n dda am eu stori?
• Ystyriwch yr hyn rydych chi’n ei wybod amdanynt a’r cymorth y maen nhw wedi’i dderbyn. A yw’n adlewyrchiad o’r rhaglen? A oes ganddyn nhw stori gymhellol sy’n seiliedig ar eu cefndir a pha wahaniaeth y mae’r rhaglen wedi’i wneud?
• Gallai sgwrs gychwynnol fod yn ddefnyddiol i gael ymdeimlad o a fyddent yn gallu, ac yn fodlon, adrodd stori lawn am eu profiad.
• Os yw’n briodol i’ch anghenion, rhowch y cyfle iddyn nhw fod yn ddienw.
  

Sut gallwch chi sicrhau cydsyniad ar sail gwybodaeth?

• Bydd helpu pobl i ddeall sut bydd eu stori yn cael ei defnyddio, ac ymgynghori â nhw drwy gydol y broses, yn sicrhau ymddiriedaeth gan y ddwy ochr, a’u bod yn teimlo mewn rheolaeth ac yn fwy cysurus i gymryd rhan. Bydd hyn hefyd yn werthfawr os byddwch chi eisiau gweithio gyda nhw eto yn y dyfodol:
• Eglurwch o’r cychwyn cyntaf sut a ble bydd eu stori yn cael ei defnyddio.
• Gwnewch yn siŵr y gallant adolygu a chymeradwyo eu stori cyn iddi gael ei chyhoeddi.
• Ewch ati i lunio ffurflen gysyniad hawdd ei darllen sy’n amlinellu’r holl wahanol ffyrdd y bydd yn cael ei defnyddio yn blwmp ac yn blaen, ac sy’n gwahanu’r defnydd o destun a lluniau/fideos, rhag ofn eu bod yn gysurus ag un cyfrwng ond nid y llall. Dylai’r ffurflen hefyd nodi am ba hyd fyddwch chi’n defnyddio’r stori.
• Os yw’r stori am blentyn neu rywun ifanc, rhaid i’w riant a gofalwr gael eu cynnwys yn llawn yn y broses a rhoi cydsyniad ar ei ran.
  

Sut gallwch chi helpu pobl i adrodd stori mor lawn â phosibl?

• Sicrhewch fod gennych chi nifer o gwestiynau safonol wrth law i gipio’r wybodaeth hanfodol sydd ei hangen arnoch, ond byddwch yn barod i ddilyn i fyny â chwestiynau – naill ai mewn sgwrs neu drwy e-bost – er mwyn cael manylion penodol.
• Gofynnwch iddyn nhw egluro unrhyw elfennau o’r stori nad ydynt yn glir, neu na fyddai, o bosibl, yn glir i rywun nad yw eisoes yn eu hadnabod nhw na’r rhaglen.
• Os yw pobl yn stiff neu’n nerfus ynghylch siarad, gofynnwch iddyn nhw ddisgrifio’r hyn a ddigwyddodd fel pe bai nhw’n ei egluro i ffrind.
• Ceisiwch annog pobl i siarad/ysgrifennu am gyn hired ag y dymunant.
• Recordiwch y sgwrs os ydych chi’n ysgrifennu eu stori er mwyn sicrhau eich bod yn nodi popeth yn gywir.

Casglu a rhannu eich storïau

Gallwch chi hefyd recordio neu dynnu ffotograffau o’ch buddiolwyr gan ddefnyddio cyfarpar eich mudiad. Os oes gennych chi sgiliau neu gyfarpar uwch, fel camerâu neu ficroffonau proffesiynol, byddai hynny’n fanteisiol, ond bydd hyd yn oed ffôn clyfar syml yn rhoi canlyniadau da i chi - a gallai arddull cyflwyno ‘di-lol’ neu ‘heb hidlydd’ hyd yn oed fod yn fuddiol os caiff ei fframio’n briodol.

Wrth gasglu lluniau, fideos, sain a dyfyniadau i’w defnyddio, bydd angen i chi gael caniatâd ysgrifenedig gan yr unigolion neu eu gwarcheidwaid i’w defnyddio.

Mae’r adnoddau hyn yn ei gwneud hi’n hawdd cael amrywiaeth o ddeunyddiau i stori pob unigolyn. A thrwy ddefnyddio templedi sydd eisoes yn bodoli (os nad oes gennych chi fynediad at adnoddau dylunio graffeg pwrpasol), gallwch chi gyflwyno’r deunyddiau craidd mewn modd deniadol i’r llygad. Bydd hyd yn oed meddalwedd swyddfa sylfaenol fel PowerPoint yn caniatáu i chi roi dyfyniad dros lun (gweler yr enghraifft isod), neu gallwch chi ddefnyddio templedi o feddalwedd am ddim fel Canva (Saesneg yn unig).

Gallech hefyd ddewis cyflwyno elfennau o’ch adroddiadau effaith ar-lein - a fydd yn eich galluogi i fanteisio i’r eithaf ar unrhyw asedau sain neu fideo rydych chi wedi’u derbyn wrth geisio casglu storïau. Gall tudalen we syml gyda’r holl wybodaeth mewn un lle fod yn ategyn defnyddiol neu’n opsiwn gwahanol i PDF neu ddogfen arall.

Sut bynnag y byddwch chi’n cyflwyno’r stori, meddyliwch am y gynulleidfa/cynulleidfaoedd sydd angen ei gweld a sicrhewch eich bod yn defnyddio’r fformat a fydd yn fwyaf hygyrch iddyn nhw.

5.0 Enghreifftiau o arferion da ar y we, ac ar fformatau cymdeithasol ac adroddiadau (gwefannau Saesneg yn unig)

Charity Water: mae gwefan Charity Water yn gwneud defnydd da o’r wybodaeth ddiweddaraf am nifer y prosiectau y maen nhw’n eu cefnogi a faint o bobl y maen nhw wedi’u helpu. Maen nhw’n cyflwyno lluniau a chyfesurynnau GPS ar gyfer pob prosiect ac yn defnyddio meddalwedd mapio i ddangos lleoliad eu prosiectau yn fyd-eang.

Girls Who Code: Mae’r adroddiad blynyddol hwn gan y mudiad o’r Unol Daleithiau yn cyflwyno ffigurau allweddol mewn modd cyffrous, a llawer o ffotograffau diddorol i’w hategu, o fewn naratif sy’n pwysleisio cyrhaeddiad a chyd-destun canlyniadau. Er ei fod wedi’i ddatblygu gan dîm â sgiliau dylunio helaeth, mae rhai syniadau y gellir eu benthyg o hyd o ran y cyflwyniad a defnyddio llawer o luniau gyda thestun byrrach a mwy bachog.

Tableau Foundation – Er nad yw’n arbennig o ‘fywiog’ o safbwynt gweledol – mae adroddiad blynyddol y Tableau Foundation yn adnabyddus am fod yn adroddiad blynyddol byw, lle caiff y data ei ddiweddaru bob wythnos, gan ddangos diweddariad newidiol o sut mae eu gwaith yn mynd rhagddo. Pan fyddwch chi wedi paratoi eich templedi, ac os gellir cyrchu’r data’n hawdd, gellir efelychu hyn o bosibl ar raddfa lai. Gallech hyd yn oed ei wneud bob mis, neu bob yn ail fis os yw bob mis yn gofyn gormod.

Crynodeb

Chi a ŵyr orau am yr hyn sydd angen i’ch cynulleidfa a’ch cyllidwyr ei wybod am eich gwaith, ond trwy ddefnyddio’r adnoddau digidol a amlinellwyd yma, gallwch chi wneud yn siŵr eich bod yn cyflwyno amrediad ehangach o wybodaeth mewn modd haws a mwy effeithlon.

Mae’r rhan fwyaf o’r adnoddau a chymwysiadau sydd wedi’u rhestru yn y canllaw hwn yn syml i’w defnyddio ac yn gallu cynhyrchu data a gwybodaeth i chi gydag ychydig iawn o hyfforddiant. Ond, bydd cymryd yr amser i ddysgu sut i ddefnyddio rhai o’r nodweddion uwch yn eich helpu i wella’ch gwaith o gasglu data, ac yn rhoi amrywiaeth o ffyrdd deniadol a diddorol i chi gyflwyno’r wybodaeth honno i gynulleidfaoedd â diddordeb.

Er y gall y data a’r wybodaeth ychwanegol y gellir eu casglu gan ddefnyddio adnoddau digidol fod yn werthfawr i ddarparu cyd-destun ehangach ar gyfer dangos effaith, cofiwch am bwysigrwydd parhau i ddefnyddio storïau, dyfyniadau, lluniau a chyfryngau eraill gan y rheini y mae eich gwaith wedi’u cefnogi. Mae adnoddau digidol yn ei gwneud hi’n haws nag erioed i bobl rannu eu storïau a’u profiadau, a phan ddefnyddir y rhain fel rhan o gynllun ymgysylltu â buddiolwyr, gall sicrhau nad yw elfen ddynol eich effaith yn cael ei anghofio.

Rhagor o wybodaeth

Ysgrifennwyd y canllaw hwn gan Brightsparks.